<font color="#800000">
Nhu cầu dinh dưỡng của cây và phân bón


Nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng

Xác định nhu cầu dinh dưỡng của cây là việc khó làm, nhưng phải làm vì không thể bón phân đúng cách và có hiệu quả nếu không biết cây cần gì và cần lúc nào.

Đơn cử cây lúa. Muốn xác định nhu cầu dinh dưỡng của cây lúa. Các nhà khoa học phải làm việc nhiều năm vì nhu cầu dinh dưỡng phụ thuộc vào thời kỳ sinh trưởng, vào loại đất, vào mùa vụ, và mỗi nguyên tố dinh dưỡng lại có một nhu cầu rất khác nhau.



Lượng hút

Là tổng số chất dinh dưỡng cây hút lên từ đất (hoặc qua lá) trong đời sống của nó. Muốn biết lượng hút cần phải thu hoạch toàn bộ thân, lá rễ, quả (kể cả các lá rụng trong thời kỳ sinh trưởng) đem cân và phân tích hóa học xem mỗi nguyên tố chứa bao nhiêu. Bằng cách này người ta đã biết trên một ha với năng suất sinh học 10T (5T hạt và 5T rơm rạ) cây lúa đã lấy đi khỏi đắt trên 100 kg N.

Vai trò của từng nguyên tố dinh dưỡng:

Được xác định bằng thực nghiệm. Thí dụ để biết các nguyên tố dinh dưỡng N, P, K giữ vai trò như thế nào người ta phải trồng cùng một giống lúa, trên cùng một loại đất, một chế độ tưới ở 8 công thức bón khác nhau: không bón, N, P, K, NP, NK, PK, NPK.

Theo dõi tất cả các chỉ tiêu sinh trưởng (Cây cao, dài lá, tổng số nhánh, nhánh hữu hiệu, trọng lượng khô cả cây, trọng lượng rễ...) và năng suất (số bông,chiều dài bông, số hạt trên bông, tỷ lệ hạt chắc, trọng lượng 1000 hạt...) từ đó có thể xác định vai trò riêng rẽ hoặc phối hợp của từng nguyên tố N,P,K.



Vai trò nguyên tố dinh dưỡng theo thời kỳ

Là thực nghiệm khó làm hơn. Lúa được trồng trong các dung dịch có đủ chất dinh dưỡng cho cây phát triển bình thường. Vào một thời kỳ nhất định (thí dụ thời kỳ đẻ nhánh) ở một công thức người ta loại bỏ hoặc N hoặc P hoặc K trong dung dịch một số ngày, sau đó lại cho chúng dinh dưỡng đầy đủ. Bằng cách này đã xác đinh được thời kỳ khủng hoảng của một cây đối với một nguyên tố dinh dưỡng nhất định. Nếu thiếu nguyên tố dinh dưỡng này thì dù sau này có bón đủ cũng không thể cứu vãn được năng suất.

Mức tới hạn hay ngưỡng tới hạn được xác định bằng cách đo trực tiếp hàm lượng các nguyên tố dinh dưỡng trong lá. Mức tới hạn là chỉ số báo cho ta biết cây đòi hỏi bón phân ngay, nếu chậm trễ sẽ ảnh hưởng đến năng suất.

Tổng hợp tất cả các khái niệm về lượng hút, vai trò của từng nguyên tố dinh dưỡng trong toàn bộ đời sống của cây hay từng thời kỳ, thời kỳ khủng hoảng và mức tới hạn cho ta quan niệm đầy đủ về nhu cầu dinh dưỡng để làm cơ sở cho khoa học bón phân.</font>